امامزاده سيده صفوراء (عليها السلام) قم

پشت بقعه شاهزادگان على الحارث و احمد، بقعه ايست كه معروف است به سیده صفوراء و معلوم نيست كه اين سيده صفوراء كيست و نسبش چيسيت و در زبان وگفتار عوام به غلط شهرت دارد كه مدفون در اين بقعه، سيده صفوراء دختر شعيب پيغمبر(ص) است، ولى با توجه به احتمالات داده شده و به قرائن و نصوص ، ترديدى نيست كه مدفونين در اين بقعه چند تن از سادات عمريه و از احفاد عمر به على بن ابيطالب(عليه السلام) مى باشد.

علت نامگذاری بقعه به سیده صفورا

وجه تسميه اين بقعه به نام سيده صفوراء بدان جهت است كه سيده صفوراء نخستين شخصيتى است كه در اين نقطه بخاك سپرده شده است.

در كتاب تاريخ قم به نقل از انوار المشعشعين احتمال داده كه مدفونين در اين بقعه از اولاد عمر بن على بن ابيطالب(عليه السلام) باشند و مبناى قول خود را مستند به كتاب تاريخ قديم قم مى نمايد كه مرحوم عباس فيض هم دركتاب خود آورده و مى نگارد:"دركتاب تاريخ قم مسطور است كه ديگر از ساداتي كه به قم آمدند از سادات عمريه و از فرزندان عمر بن على بن ابي طالب(عليه السلام) يك نفر بوده است كه نام او را ذكر نمى نمايد و فقط كنيه او ابو عبدالله را نوشته و اضافه مى كند كه وى سيدي فاضل بوده و در قريه كميدان قم نزول نموده و در همانجا هم وفات يافت".

دركتب انساب بیان شده است كه براى عمر فرزند امام علی (عليه السلام) از يك فرزند او به نام محمد فرزندانی به جا مانده که عبارتند از : 1ـ عبد الله ابى محمد

2ـ عبيد الله ابى الحسن

3ـ عمر الثانى الاصغر كه مادر اين سه نفر جناب خديجه دختر امام زين العابدين(عليه السلام) بودند

4ـ جعفر كه مادرش ام ولد و مادرش مخزوميه مى باشد.

عبدالله بن محمد بن عمر بن امام علي(عليه السلام) مردى عفيف ، جواد و محدث بود و در سن 57(561)سالگى فوت نمود

پاره اى از حالات عمر الاطرف بن امام علي(عليه السلام)

عمركوچكترين اولاد امام علي(عليه السلام) است و بدان جهت ملقب به اطراف گشته كه شرافت وى فقط به پدرش است بر خلاف عمر الاشرف بن امام زين العابدين(عليه السلام) كه از طرف مادر هم به صديقه كبري حضرت زهراء(عليها السلام) مي رسد . مادر عمر بنا به قول صهباء ثعلبيه دختر عباد بن ربيعه بن يحيى مى باشد و گفته شده عمر داراى فصاحت ، جود و عفت بوده و در سن 85 سالگى فوت كرد. گفته شده هنگاميكه ابا عبدالله الحسين(عليه السلام) عازم كوفه بود وى با حضرتش مخالفت كرده و همراه حضرت به اين سفر نرفت و اول كسى بود كه با عبدالله بن زبير بيعت نمود.

دركتاب(سراج الأنساب)آمده است: هنگاميكه حسن مثني متولى صدقات اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) بود، عمر اطرف با او دشمنى نمود و به نزد حجاج بن يوسف ثقفى ملعون رفت، حجاج حسن مثني را ملامت كرد وگفت: عمر عموى شما است و باقيمانده از اولاد امام علي(عليه السلام) است او را با خود در امور توليت شريك گردان .

اما حسن مثنى چيزى نگفت و به شام نزد عبدالملك بن مروان رفت، وى حسن مثنى را بسيار احترام و عزت داشت و نوشت چونكه اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) وصيت كرده است كه متولى صدقات او بني فاطمه(عليه السلام) باشند عمر الاطرف در صدقات نبايد مداخله كند.

وى دارای شش فرزند كه سه دختر و سه پسر بودند به اسامى زير بود :

1ـ ام حبيب

2ـ ام موسي

3ـ ام يونس

4ـ محمد

5ـ علي

6ـ ابو ابراهيم اسماعيل كه تنها بازمانده محمد بوده است.

توصيف بقعه سيده صفوراء

بقعه مورد نظر فاقد هرگونه تزيينات و حجرات و بيوتات مي باشد . تاریخ بناى گنبد را به سال 378 هـ .ق نوشته اند .

در كتاب"تربت پاكان"بنای اين بقعه را متعلق به قرن نهم و دهم هجرى دانسته و مرمت و تعميرات بعدى آن را در سال 1334 قمرى به وسيله محمدرضا ميرزا قاجار نسبت داده اند .

بهرحال هيئت ساختمان بقعه از خارج شش ضلعى منتظم مى باشد که البته بر اثر قدمت و مرور زمان ، آجرهاى جدار آن بكلى پوسيده شده است . بر فراز اين بقعه گنبدى است عرقچينى كه مزين به كاشي هاى آجرى فيروزه رنگ مي باشد و ارتفاع از سطح زمين بطور تقريبى 5 متر است .

پی نوشت

منبع

سایت الشیعه